Bencan Dila Sezen
Serdar Epözdemir’in yeni şiir kitabı ‘Biriz’, Fa Yayınları tarafından yayımlandı. Görmenin ve bakmanın ayrımını gözler önüne sererek, farklı yerden nasıl bakılacağına dair bir yol haritası sunan kitapta 82 şiir bulunuyor.
Doktorluk mesleğini sürdüren Epözdemir birebir vakitte müzik ve senaryo yazımı ile de ilgileniyor. Mesleğe olan sevgisini, “Kimliğimi belirleyen ve omurdaki varlık anlamım daima hekimlik pratiğimle ilgilidir. Mesleğine tutkulu bir aşığım. Evli ve üç çocukluyum. Kendimi şöyle tanımlıyorum; derler ya damarı çekmiş diye, bendeki bu okuma ve yazmak istemimin damarı merhum babamdan işte. Köyün gaz yağı ve ispirto kokan gecelerinden yenilerin tabiriyle epigenetik geçiş hali, karma ve istekli öğrenmek tutkusu. Ne memnun ki bir kısım geçişleri kitaplaştırdım. Çok mutluyum” diyerek tanımlayam Epözdemir’le yeni kitabını ve şiirlerini konuştuk.
Serdar Epözdemir Yazarlık serüveniniz nasıl başladı?
Bir çocuk düşünün, gözünü dünyaya açıyor ve kocaman bir kütüphane ile karşılaşıyor. Konutun içinde Türkiye ve Dünya klasiklerini okumuş bir Türk lisanı ve edebiyatı öğretmeni var. Varlık Yayınları’nın yetmişli yıllarda 3. hamur baskılı kitaplarını görüyor, ayrıyeten mütemadiyen kitap peşinde koşup hukuk okumaya çalışan bir karakter ile yan yana yaşıyor. Birinci oyuncakları kâğıt ve kalem. En çok duyduğu koku babanın şefkatli ellerindeki kitap kokusu, öğreten şuuru ve öğrenmeye duyulan açlık. Bu çocuğun okumak ve sonraki yıllarda yazmaktan diğer izleği olabilir mi? Hala kitap koklar, kâğıt, kalem biriktiririm. Yüz yıl yetecek kadar kâğıt kalemim var. Bu dijital dünyada hala deftere müellif sonra bilgisayara aktarırım. Bu işte Serdar’ın müelliflik serüveninin çekirdekleri.
‘SOKRATES’TEN BERİ KİMSE DERS DİNLEMEK İSTEMİYOR’
‘Biriz’ in ortaya çıkışından bahsedebilir misiniz?
‘Biriz’ benim ikinci kitabım. Birinci kitabım yeniden Fa Yayınları’ndan çıkardığım ‘Düşerken’. Bu kitap hem şiirler hem de denemeler, bilhassa aforizma biçiminde üçlemeler ve sonlanmalar içeriyordu. İki kapaklı olarak tersten okunabilecek bir kitap nizamı kullandık.
Geri bildirimler şiirler için yeterli olmasına karşın, aforizmalar kısmı öğüt veren biraz kalender, biraz öğrenci-öğretmen üslubu olunca çok sevilmedi. Sokrates’ten beri kimse ders dinlemek istemiyor! Dışarıdan sıcak gelmiyor bu üstten bakış içeren biçim. Aslında “Nasihat insanın kendine dönermiş!” Şiirin o derinlikli ve manası biraz da iç dünyamızın kavşaklarına bırakan doğurgan tavrı beni daha çok cezbetti.
Biriz, Serdar Epözdemir, 95 syf., Fa Yayınları, 2023. ‘Bir izi’ takip etmek üzerine kurdum şiir sıkıntımı ve bu coğrafyada ‘bir iz’ olmak için satırları bu şiirlerle donattım. Şairin tüm hassas algı dünyasını kullanıp tıpkı kozmosta olduğumuzu, farklı taraflarımızı, ortak olanları topyekûn ötekileştirmeden, ayrıştırıcı lisan kullanmadan ve en değerlisi ruhunda, zihninde ve vücudunda insani faziletler uğruna bedeller ödeyenler için yazdım. Buna uygun önsözü, olağan ki bu topraklarda halkların onur savunmanlığını yapan, sayın Selahattin Demirtaş yazdı. Onur duydum. Bu ortada bütün basım süreçlerinde beni maddi manevi destekleyen Avukat Fırat Epözdemir’e de minnet ve şükranlarımı sunmazsam eksik kalır hikaye. Okurlarım kitabı okuduğunda bu önsöz ile şiir sanatının ne olduğu ve benim şiir yazma gayem ile ilgili derinlikli bir değerlendirmeyi de okumuş olacak.
Kitapta “Alzheimer” isimli bir şiiriniz bulunuyor. Bu şiirinizi yazmanıza ilham olan, hayatınızda bu hastalığa sahip biri var mı?
Ailemde dram ve trajediler mevcut. Derin savaş stratejilerinin 93 konsepti denilen devlet bakışı ve Gladio-Jitem-Kontrgerilla eliyle 26 Kasım 1993’ de Tatvan’da öldürülen coğrafik bölgenin bilgesi, DEP İlçe Lideri ve İHD temsilcisi Avukat Şevket Epözdemir’in oğluyum ben. Bu stratejistler bir bölgenin yok edilmesine yönelik yanlış siyasetleri ile milyonlarca insanın tabiatını bozdu. Şu an büyük kentlerde yaşanan kaotik kültürel erozyon bunların ektikleri tohumun meyveleridir.
Çekirdek aileme geleyim: Üç başka konutun birebir anda Ege Bölgesi’ne mecburî göçünü gözünüzde canlandırın, kısa müddette hastalıklarla baş başa kalan acılı bir eş, oğullar ve kızı düşünün. Annemin acısı ile 11 yaşında babasız kalmış bir kız çocuğunun, ağabeyler ne yaparsa yapsın yerini dolduramayacakları, acısının onarılma ihtimali olabilir mi? Beni doktorluk mesleği, sanatın büyülü kozmosu ve büyük çocuk olma sorumluluğu korudu.
Ruhumun yarısını taşıdığım annem evvel bastırdı, uzamış yası çözmeye çalıştı olmadı. Hayatında bir kitap okumamıştır ve dini inanışları çok güçlüdür. Ama acı büyüdü ve sonra unutmayı seçti. Annem altı yıldır Alzheimer hastası; o şiir birlikte geçirdiğimiz vakitlerin kefareti olarak ruhumun yarısı anneme, yani Sakine Epözdemir’e yazıldı.
Kitapta ayrıyeten Prof. Dr. Sezai Özkan’a ithaf ettiğiniz “Ege Çocuğu” isimli bir şiiriniz de var. Özkan’ın hayatınıza ne üzere tesirleri oldu?
Çok teşekkür ediyorum bu soru için, şöyle yorumladım Sezai ağabeyimi: Anadolu’nun Ege toprağından bir köylü çocuğu olarak doğmuş ve o toprakların hiçbir faziletini unutmadan kuvvetli süreçleri yaşamış. Akademik olarak en üst mertebeye kadar yükselmesine karşın özünü kaybetmemiş. Etrafımızda böylesini görmek artık o kadar güç ki! Bir yere ulaştıklarında evvel bedellerinden ve faziletlerinden vazgeçen binlerce insan figürü tanıyorum. Bilhassa lobiciler sanat ve spor dünyası kadar bilim dünyasında da çoktur. O bunları aşmış biriydi, benim de çalışma imkânı bulduğum şahsiyetli bedellerden biriydi. O yüzden, en azından kendimde, ölümsüz kılmak istedim.
‘ŞİİRİMİ BESLEYEN HER ŞEY BENİM SAHİP OLDUĞUM, OLMAK İSTEDİĞİM VE OLAMADIĞIM HER ŞEYDİR’
Şiirlerinizde yoktan var ediyorsunuz. Bakmanın ve görmenin herkesin başarabileceği bir şey olmadığını tekrar hatırlamış oldum. Dünya’ya olan bu detaycı bakış açınızı nasıl kazandınız? Üretimlerinizde size ilham veren yahut rehberlik eden kişi ya da şahıslar var mı? Şiirinizi besleyen ögeler nelerdir?
Yoktan var etmek ruhu okşayan ve sanat, bilim ve spor ile alakalı olan herkesin duymak istediği bir kompliman. Ancak ben hiçbir vakit sanatın bu kadar kolay bir yetenek olduğuna inanmadım. İşin zanaat kısmının, bilhassa gayret ve emek ile geçirilen kısmının çok daha kıymetli olduğuna inanırım. Kendimden örnek vereyim, rastgele bir şiirimin çıkış müddeti atölyesinin yapıldığı mühlet artı geçirdiğim 57 yıldır. Hatta okuduğum kitapların, tanıdığım insanların, gezdiğim ve yaşadığım kentlerin daha kıymetlisi epigenezi özelliklerimin izdüşümü diye düşünürüm.
Düşerken, Serdar Epözdemir, 96 syf., Fa Yayınları, 2021. Daha ilginci bütün bunların nasıl bir ortaya geldiğini anımsamam. Rehberlik edenler tüm dünya muharrirleri, okuduğum binlerce yapıtın yaratıcıları. Bilhassa bir şair ismi verecek olursam yurdumun şairleri: Ahmet Arif, Cemal Süreya, Nilgün Marmara, Lale Müldür, İsmet Özel, Didem Madak, Cahit Zarifoğlu, Haydar Ergülen, Ahmet Telli, Oruç Aruoba, Küçük İskender, Gülten Akın, Yılmaz Odabaşı, Birhan Keskin ve Nazım Hikmet. Dünya şairlerinden: Vladimir Mayakovski, Edgar Allan Poe, Charles Baudelaire, Sylvia Plath, Louis Aragon, Jorge Luis Borges, Füruğ Ferruhzad, Pablo Neruda, Anne Sexton ve Federico Garcia Lorca’dır. Şiirimi besleyen her şey benim sahip olduğum, olmak istediğim ve olamadığım her şeydir.
Hem deneme hem şiir tiplerinde yapıtlarınız bulunuyor. Edebiyat cinsleri ortasında şiirin yeri konusunda ne düşünüyorsunuz?
Deneme ve makale yazmayı uzun yıllardır gerek mesleksel gerekse edebi olarak yapmaya çalışıyorum. Bu diğer bir uğraşı. Meğer şiir üvey evlat olduğundan ötürü işçiliğini yapıyorum. Bakın edebiyat dünyasına roman, hikaye muharrirleri hatta tiyatro ve senaryo muharrirleri bile üvey evlat üzere bakarlar şaire. Yani bu ayrımcılığı görmemeniz ve hissetmemeniz mümkün değildir. Ama içten içe de kıskanırlar, bu kadar az sözcük ile bu kadar çok şey anlatan şairi. Bildiğin ikili hissin dayanılmaz huzursuzluğu.
Geçen hafta çok sevdiğim şair Mustafa Köz, ‘Çıngıraklı Sokak’ diye bir şiir gazetesi çıkarmaya başladı. Sardunyalı meskende tanıtımı yapılan ve aylık yayınlanacak gazetenin birinci sayısından Pablo Neruda’ya ilişkin paragrafı alıntılamak isterim: “Şiiri kim öldürebilir ki? Kedi üzere yedi canlıdır o. Ona azap ederler, sokaklarda sürüklerler, üstüne tükürürler, alay ederler, etrafını dört duvarla çevirirler, sürgünlere yollarlar lakin şiir bütün bunları yaşar, tertemiz bir yüzle, gülümseyerek ortaya çıkar sonunda…”
‘BABAMIN 30. VEFAT YILDÖNÜMÜNDE ÇIKACAK OLAN 3. ŞİİR KİTABIM “BABA” EVRAK OLARAK HAZIR’
Hazırladığınız yeni bir çalışma var mı? Günleriniz nasıl geçiyor?
Ben her anımı pahalandırmak isteyen biriyim. Öncelikle babamın 30’uncu vefat yıldönümünde çıkacak olan üçüncü şiir kitabım ‘Baba’ evrak olarak hazır. Düzeltmeler temmuz ayı üzere bitecek. Müzikle ilgilendiğim için kelam ve müzik yapmaya başladım. Birinci bestem “Güz Kokulu Balım” yayınlandı, ikinci ve üçüncü bestelerim “Hayat bir Şakadır” ve “Yas” üç ay içerisinde yayınlanacak.
Ayrıca MİM Sanat tarafından düzenlenen Nazlı Elif Durlu’nun öğretmenliğini yaptığı bir senaryo atölyesine öğrenci olarak devam ediyorum, senaryo yazımını öğreniyorum. Hastanede mesleksel, konutta ebeveyn misyonları ve sokakta hayallerimiz derken inanın vaktin nasıl geçtiğini anlamıyorum.