Hikmet Çiçek
Gazeteci Aslıhan Türel, Doğu Perinçek’i, Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde Milliyet gazetesi muhabirliği yaptığı devirden beri, duruşmalardan, sorgulardan biliyor, tanıyor. İstediği her şeyi özgürce sormak istiyorum deyince Perinçek’ten “İstediğin soruyu sorabilirsin” karşılığını alıyor.
“Adım Doğu” bu türlü oluşmuş.
Perinçek’in dikkate kıymet bir hayatı var. Çocukluğu hariç ömrünün tümünü siyasete adamış bir başkan. Bu ömrün 15 yılını Türkiye’nin çeşitli hapishanelerinde beş nesille mahpus yatmış, 55 kitaplı bir yazar- siyasetçi. Doğu Perinçek birinci kere Doğu’yu anlatıyor.
Aslıhan Türel: İsminiz neden Doğu?
Doğu Perinçek: Annemle babam ortalarında şöyle karar vermişler: “Vuslat”, biliyorsunuz ulaşmak, kavuşmak manasında, bir oğlumuz olursa ona Vuslat ismini verelim demişler. Ben doğuyorum, birinci evvel Vuslat diyorlar, bir mühlet sonra Murat yapıyorlar, muradımıza erdik diye…
Doğu ise şöyle: O sırada “Türk Soyu” operası var, Birinci Türk operası, onu izliyorlar. Artık radyodan mı dinlediler, Antep’e mi geldi izlediler onu tam bilemiyorum. Orada bir sahne var, bir beyefendi geliyor, “Doğu Beyefendisi, Batı Beyefendisi geldiler, hakanı görmek diler” diye bu türlü manzum, şiirsel bir opera. Orada “ah” diyorlar, “Doğu ne hoş isim, bunun ismini Doğu koyalım.” Bu halde Doğu oluyor adım.
“DAYISI DİYE GENELKURMAY BAŞKANLIĞINI ÖNLEDİLER”
Dayım Turhan Olcaytu, albay. 27 Mayıs hareketinde yer alan subaylardandı. Ancak Ulusal Birlik Komitesi üyesi değildi. Dayım 27 Mayıs’tan sonra askerliğe devam etti, tümgeneralliğe kadar yükseldi, tümen komutanlığı yaptı. Gerçekten çok parlak bir askerdi. Korgeneral Faruk Güventürk ile emekli olduktan sonra yakın dostluğumuz oldu. Bizim 2000’e Hakikat mecmuasına gelip giderdi. Bir seferinde şunu söyledi:
“Doğu Beyefendi, ben iki subaya genelkurmay lideri olur diye sicil verdim, birisi senin dayın olan Tümgeneral Turhan Olcaytu’dur, öteki de Necip Torumtay. Bu ikisi hakkında ben sicil verdim, Torumtay oldu lakin Turhan Olcaytu senin yüzünden, Doğu Perinçek’in dayısı diye onun genelkurmay başkanlığını önlediler” dedi.
1972’de tutuklandığım ve MİT’e götürüldüğüm vakit, görmüyorum lakin çok kalabalık bir küme girdi azaba beni yatırmışlar, orada “dayın gelsin de seni kurtarsın” dedi bir tanesi.
“KOLAY AĞLARIM”
– Pekala ağlar mısınız?
Ağlarım, kolay ağlarım. Hasan Yalçın’ı kaybetmiştik, cenazesinde ağladım. Suphi Karaman’ı da anlatayım. 1960 İhtilali’nin önderlerinden devrimci bir Türk subayı, kelamını hiç unutmuyorum:
“Mustafa Kemal’i ben kıskanırdım Harp Okulu’ndayken” diyor, o kadar hoşuma gitti ki bu kelam, yani bir Türk subayının Mustafa Kemal’i kıskanması harikulade bir olay. Yani Mustafa Kemal’i kıskanacak, hem onu o kadar çok seven ve ona bağlı bir devrimci fakat tıpkı vakitte onu kıskanıyor. Yani onda da şahsî bir gaye var. Suphi Karaman büyük bir ağabeyimizdi. Bir gün asansörden çıkıyoruz dedi ki, “Doğu Beyefendi bak Avrupalılar ağlamayı bilmez, Asyalılar ağlamayı bilir.” (21)
“GALATASARAYLIYIM”
– Futbol maçlarına sarfiyat misiniz?
– Futbolu çok severim. Maçlara da giderdim. Tekrar gidiyorum lakin daha çok artık televizyondan izliyorum. Fakat çocukluğumda futbola çok meraklıydım, Galatasaraylıyım.
“BEN TÜRK VE MÜSLÜMAN TÜRK MİLLETİNİN BİR PARÇASIYIM”
Materyalist dünya görüşüne sahip birisiniz. Hz. Muhammed ile ilgili de bir kitap yazdınız. Hatta Turan Dursun’un dinle ilgili kitaplarını da geçmişte siz yayımladınız. Kendinizi nasıl tanımlıyorsunuz?
Ben Türk ve Müslüman Türk milletinin bir parçasıyım. Tarihi materyalistim yani kaba materyalist değil. Hz. Muhammed de insanlık tarihinde bir gerçeklik, Cengiz Han da gerçeklik, Mete de, Bilge Kağan da, Robespierre de, Washington da, Marx da. Yani bilimsel sosyalizm yalnız sosyalistlerle ilgilidir, insanlık tarihiyle ilgilenmez diye bir şey yok. (s. 27)
MİHRİ BELLİ
-Babanız Sadık Perinçek, Türk solunun önde gelen isimlerinden Mihri Belli’yle arkadaş. Nerede, nasıl tanışıyorlar?
Tam İkinci Dünya Savaşı ortamında babam Trakya’da yedek subaydı. Mihri Belli’yle de birlikteler ve çok yakın arkadaşlar.
Mihri ağabey bana söylemişti, “ben orada baktım, halkçı, akıllı kimi komünist yapabilirim diye, senin babanı gözüme kestirdim, zira çok insancıl, paylaşmacı, dürüst, karakterli, emek sevgisi olan bir adamdı.” Birlikte fotoğrafları da vardır ellerinde kılıçlarla, çok yakın arkadaş oluyorlar ikisi o vakit. (s.43)
AYDINLIKÇI KİMDİR?
Aslıhan Türel: Sizce Aydınlıkçı olmak nedir?
Doğu Perinçek: Aydınlıkçılık kimsenin silemeyeceği, kimsenin ortadan kaldıramayacağı muazzam bir gelenek. Yani kendisini vakfetmiş, adamış insan Aydınlıkçı. Bolşevikler üzere bir gelenek yaratmış, bir karakter, bir tip yaratmış. Onun silinmesi mümkün değil. (s. 73)
“VARLIKLI AİLELERİN ÇOCUKLARI” MI?
Aslıhan Türel soruyor: Devrimci gençlik başkanlarının birçoklarının, mesela Mihri Belirli, Halil Berktay, Nuri Çolakoğlu üzere, Robert Koleji mezunları ya da sizin üzere varlıklı, eğitimli ailelerin çocukları olması dikkat çekiyor.
Perinçek: Ben varlıklı bir ailenin çocuğu değilim. Bir öğretmen çocuğu Deniz Gezmiş, Becerikli yeniden orta halli ailenin çocuğu, Atilla Sarp da orta halli sayılabilir yani o zamanki değerli önderlere bakıyorum, daha çok orta halli kesitler, subay çocukları, memur çocukları.
THKP-C’de Becerikli Çayan, daha çok memur ve subay çocukları, THKO’da ise daha taşralı, köylü, Anadolu çocukları kaldı, bizde ise bir işçi fakir çocuklar, bir de entelektüel kabiliyetleri yüksek olanlar kaldı. (s. 74)
“ÇOK GENÇ, 20 YAŞINDA BİR ÇOCUKTU”
TİİKP’den ayrılarak TKP-ML / TİKKO örgütünü kuran İbrahim Kaypakkaya, MİT raporuna nazaran ihtilalci komünizmin en tehlikeli adamı olarak görülüyor. Siz nasıl görüyordunuz?
O yanlışsız değil, MİT’in meşhur Marmara Brifingi’nde “Türkiye’deki sosyalist komünist hareketin en tehlikeli adamı Doğu Perinçek’tir” deniyor. Sonradan “Marmara Brifingi-Devletin Gözüyle Sol ve Sağ Örgütler” ismiyle kitap olarak yayımladık Kaynak Yayınları’ndan.
İbrahim Kaypakkaya için o denli bir şey yok. Olmazdı, zira İbrahim Kaypakkaya sistemin işine yarayan, büsbütün maceracı bir yoldaydı.
MİT Ankara’da 1973’te bir brifing yaptı. O brifingde sol hareketler hakkında, analizler, şemalar var, o beyaz kitap oradaki kitaphanede basılmıştır. Orada “Türkiye’deki komünist hareketin en tehlikeli, en örgütçü başkanı Doğu Perinçek’tir ve en güçlü, en uzun vadeli örgütü de Doğu Perinçek kurmuştur” diye bir kısım var.
Ama İbrahim de, bizim hareketin içinden çıktı. Çok genç 20 yaşında bir çocuktu. Mao demiş ki “bir kıvılcım çaksam bir bozkır tutuşur.” Bunu savunuyordu. Anlatıyoruz: İbrahim, Mao bunu Çin için söylüyor, 1970 yılındaki Türkiye için söylemiyor. Mesela “her taraf kuru odun yığınlarıyla döşeli, bir kıvılcım çaksan yanacak” diyor
İbrahim, ya tutuşur mu, nereden çıkarıyorsun bunu? Yani nerede kuru odun yığınları? Fakat İbrahim’e bakarsan “Mao o denli diyor.” Mao o denli diyor fakat, onu Çin için söylüyor. Türkiye’de bu türlü bir kıvılcım çaktığın vakit silahlı gayrete kalkacak, ayaklanacak bir halk mı var dediğin vakit, “işte Mao yazıyor ya!” Yani bu türlü dogmatik, Çin’le ilgili yazılan şeyler Türkiye’de de olacakmış üzere inanıyor. Çok da yazmayı seven bir insandı, bütün o görüşlerini kağıtlara, defterlere yazmış, sonradan bastılar onları. Orada da görüyoruz aslında, bu türlü ilkel fikirler vardı. İkna etmek de mümkün değildi, zira gerçeklerle ikna edilecek bir başa sahip değil. Bu türlü donmuş ve gerçeklere bakmıyor. Teoriden anladığı hayat değil, pratik değil, birtakım kitaplarda yazılan şeyler, mesela Mao Çin için şunu demiş, o onu bütün Türkiye için de geçerli diye düşünüyor, Afganistan için de geçerli, kutuplarda da, Avustralya’da da geçerli zannediyor. Teoriden bunu anlıyordu. (s. 81)
“MAHİR DEDİ Kİ ‘BANA DOĞU PERİNÇEK’İ BULUN’
– Becerikli Çayan’ın Maltepe Cezaevi’nden kaçtıktan sonra sizinle görüşmek istediğini söylüyorsunuz, nedenini biliyor musunuz?
– İngiliz teknisyenleri kaçırma kararı alıyor. Deniz Gezmiş’i nasıl kurtaracağız, arkadaşımız idam ediliyor, bir şey yapmak lazım psikolojisine giriyorlar. Ünye’de, Fatsa’da bağlantıları var, orada İngiliz teknisyenler varmış gidelim onları kaçıralım, rehin alalım, Deniz Gezmiş’le değiştirelim diyorlar. Ancak bunun da muvaffakiyete ulaşacak bir yol olduğuna inanmıyorlar aslında, yani devlet onlara İngiliz teknisyeni karşılığında bir şey vermez, onu biliyorlar. İşte o bocalamalar sırasında, teknisyenleri kaçırmadan evvel Hülagü Bulguç’un meskeninde kalıyor. Hülagü Bulguç ve Mengü Bulguç bunlar iki kardeş.Hülagü anlatıyor: “Mahir dedi ki ‘bana Doğu Perinçek’i bulun’, biz de Doğu Perinçek’e ulaşacağımızı düşündüğümüz Ankara’da birçok yere gittik. Aydınlıkçı olan beşerler üzerinden, Uzman Çayan, Doğu Perinçek’i arıyor diye gittik lakin ulaşamadık” diyor. Zira o sırada ben Söke, Beşparmak Dağları’ndaydım. Sıkıyönetim tarafından aranıyorum. Sonradan biz bunu oturduk ortamızda konuştuk, Yetenekli bizi niçin aradı? Yani bir tek sebebi var, ben onun yakasına yapışırdım ve bunu diyecek tek adamım bunu biliyor, yanlış yaptıklarını söyleyeceğim ve ikna edeceğim, “Siz meczup misiniz ne yapıyorsunuz, yanlış yapıyorsunuz İngiliz teknisyenlerini kaçırarak Deniz Gezmiş’i kurtaramazsınız, üstelik kendi başınızı da belaya sokarsınız, bu yoldan kurtarmak mümkün değil” derdim. Herkes birbirini bu sırada destekliyor. O denli bir şey yapmalarının yanlış olduğunu ona söyleyeceğim ve onu ikna edeceğim, vazgeçirteceğim. Ancak etrafındaki beşerler herkes birbirinden korktuğu için, “bana korkak derler” diye o denli bir havaya girilmiş durumda, mesela ben ona diyeceğim ki “Arkadaş bu türlü bir aksiyon yaparsak Deniz Gezmiş’in asılması cereyanını güçlendiririz. Yani Türk devleti biz bu türlü aksiyonlar yaptık diye Deniz Gezmiş’i asmaktan vazgeçmez.
O vakit bana Suphi Karaman ağabeyimiz anlattı, o sırada senatör Meclis’te. “Doğu, Meclis’ten idamın infazı kararı çıktı, senatoya geldi, biz imza topluyoruz, üç kişi kaldı ve o üç kişiyi de kesin bulacaktık” dedi. Ancak işte o sırada birkaç aksiyon oldu. Jandarma Kumandanı Kemalettin Eken’e karşı suikast oldu. Onun üzerine imza verenler de geri çekti, zira bak bunlar hareket yapıyor, bunları asalım da önleyelim diye düşündüler.”
“DEV-GENÇ İSMİNİ BEN KOYDUM”
– FKF’nin isminin değiştiği kongrede Yetenekli Çayan ile sizin aranızda kelamlı sataşmalar olduğu anlatılıyor?
– Evet. Ancak orada Yetenekli seçilmedi. Tüzük Kurulu kuruldu, oraya seçilemedi ve o kongrede Atilla Sarp lider oldu, Becerikli Çayan tesirli değildi. Dev-Genç ismini ben koydum, tüzüğünü ben yaptım. Yani o delegelerde onların durumu zayıftı, o tartışmalar o vakit başladı fakat sataşma diye hatırlamıyorum. Sataşmalar ondan sonraki 1970 yahut 1971’de SBF’deki kongrede oldu. (s. 84)
“Şöyle bir yanlış yapmayalım; Uzman Çayan Atatürk ihtilali mirasını reddeden bir insan değildi. Tekrar Deniz Gezmiş, ondan tahminen daha fazla Atatürk mirasına ehemmiyet veren bir arkadaşımızdı fakat Uzman Çayan da Atatürk ihtilali mirasını hiçbir vakit reddetmedi. Onun büyük bir devrimci miras olduğunu, bizim bugünkü MDD’de o köklerin değerini her vakit kabul etmiştir.
“THKP-C savunmasında da, hapishanede yazdıkları da Kemalist İhtilal mirasını savunur. Lakin sağ Kemalist-sol Kemalist üzere ayrımlar yaptılar. Bir de kendilerinin esasen sol Kemalist ismi altında Yön-Devrim kümesiyle ilgileri vardı ve 9 Mart darbecilerinin denetimine girmişlerdi. Onun için sol Kemalistleri payelendirirken, sağ Kemalist dediklerini de mahkûm eden bir tutumu vardı Yetenekli Çayan’ın.” (s. 84)
“BU KIZDA İŞ YOK”
– Deniz Gezmiş, Mao’nun hakikat olduğunu, Rusların yanlış yolda olduğunu, revizyonist olduğunu daima söylemiştir. Onun bana çok teorik birikimli tabirlerle yazdığı bir mektup var. Hatta şöyle şeyler de anlatılır. Sultanahmet’te Deniz’le birlikte arkadaşları giderken, hoş bir turist bir kıza rastlıyorlar. Deniz gidiyor kıza yaklaşıyor “Sen Mao’yu tanıyor musun” diye soruyor. Kız bu türlü Mao neymiş falan üzere hal “Yok, bu kızda iş yok” diyor. (s. 85)
“ACELE GEL”
– 1971’de Deniz Gezmiş Ankara Cezaevi’ne sizi “acele gel” notuyla çağırdı. Burada iki buçuk saat görüşme yaptınız?
– Kırmızı bir telgraf. Deniz Gezmiş. “Acele gel” diyor, o kadar. “Acele gel”, selam bile yok, tam Denizlik bir telgraf. Ulucanlar Cezaevi’nde kalıyor. Gittim, o iki buçuk saatlik görüşme içinde uzun uzun konuştuk… Deniz “bizi başka ayrı hücrelere koydular Hüseyin İnan ile beni, Yusuf da hastanede o da yakalandı yaralı, bizim ismimize bir basın toplantısı düzenleyip bizim sözcümüz olur musun?” dedi. “Tabii olurum” dedim. Bir basın toplantısı yaptım. Lakin basın toplantısını bir tek bizim Aydınlık verdi, hiçbir gazete yer vermedi. Artık bugün herkes Deniz Gezmiş’i öve öve bitiremiyor, Deniz Gezmiş’e ağıtlar yazıyor. Lakin o vakit hiç sahip çıkan yoktu. (s. 86)
Hikmet Çiçek