ABD Merkez Bankası Fed, dünyanın rezerv parası dolara yön veren kurum olarak, para birimini dünyanın sorunu hale getirmeye devam ediyor. Fed’in dün başlayan toplantısı bugün sonlanacak ve faiz kararını açıklayacak. Faiz artırımı kısmı net! Fed, dünyadaki merkez bankaları içinde ‘iletişim’ ve ‘sözlü yönlendirme’ gibi kavramları literatüre sokan ve uygulayan, piyasalarda da ‘sürpriz yapmaması’ ile tanınan bir amiral gemisi. Amiral gemisi çünkü hem doları yönetiyor, hem de hamleleri keskin olamıyor. 50 baz puan artırıma da kesin gözüyle bakılıyor. 75 baz puana ise son veriler zorlarken ve beklentiler bu yönde olurken, uzmanlar iletişim açısından mümkün olmayacağını düşünüyor. Enflasyonu yenerken, resesyona girmemek için ince çizgide olan Powell’dan dünyada ve Türkiye’de ne bekleniyor?
ABD’de beklentiler, makro veriler ve borsalarla etkileşimi güçlü tutuyor
S&P 500’ün resesyon riskini fiyatlaması ile ayı piyasasına girmesi Wall Street’te yıkım olarak görülürken, yatırımcılar Fed’in resesyon yaratmadan enflasyonu düşürmesi ihtimalini çok mümkün görmüyor.
Bu bağlamda da faiz kararının yanında Fed Başkanı Jerome Powell’ın söyleyecekleri merakla bekleniyor.
Bloomberg anketinde ekonomistler 50 baz puan artış öngörürken, ankete katılan 98 ekonomistin 33’ü 75 diyor. Goldman Sachs, Barclays, HSBC, JPMorgan ve Deutsche Bank gibi büyük kurumlar 75 baz puan artış bekleyenlerin içinde yer alıyor.
75 baz puan demek, hem iyi hem kötü demek
BloombergHT’nin derlemesine göre, Powell önceki FOMC toplantısında Temmuz için 50 baz puanlık faiz artışı sinyalini vermişti. Ardından açıklanan enflasyonun 40 yılın zirvesine çıkması ile kurumlar tahminlerini yukarı çekerken, piyasalarda da 75 baz puanlık artış fiyatlanmaya başladı.
Fed, 75 baz puanlık bir artış yaparsa, 1994 yılından bu yana en sert artış olacak. Ayrıca ‘forward guidance’ (önden yüklemeli iletişim) mucidi ve sürpriz içermeyen adımların sahibi kurumum politikalarında değişim olarak görülecek. Bu kararın iki sonucu olacak:
-
Enflasyonu geçici gören Fed’in mücadeleye dönmesi olarak olumlu algılanabilecek.
-
Sonraki kararlar için sürpriz hamle beklentisi piyasaları tedirgin edecek.
75 baz puan artış öngören ekonomistler resesyondan çok endişeli görünmüyor
Barclays Kıdemli Ekonomisti Jonathan Millar, beklentiyi 75 baz puana ilk çekenler arasında yer alırken, şunları söylüyor:
Eğer adımlarınızın piyasaları nasıl etkileyeceğinden endişe duyuyorsanız, ihtiyatlı davranırsınız. Bir şeyleri kırmaktan korkarsınız. Ancak bu durumda bir şeyleri kırmaya değer. Fed’in kredibilitesinin erozyona uğramaya başlıyor gibi göründüğü çok kritik bir noktadayız.
Eski New York Fed Başkanı William Dudley, WSJ haberine göre, 75 baz puan artış beklediğini bunun işsizliği artırsa da yakın vadede resesyona yol açmayacağını öngördü.
Evercore analiz notunda, 75 baz puanın bir başlangıç olacağı ve durmanın zor olacağı bunun da resesyona kadar gidebileceği endişesi dile getirildi.
75 baz puanı az bulanlar da var!
Bloomberg’e göre Powell, 75 baz puan faiz artış sinyalini temmuz ayı için verebilir ama bu hafta piyasalarda görülen dalgalanma ile Fed üyelerinin beklentilerini gösteren ‘dot plot’a (nokta grafiğine) yansımayabilir.
Pershing Square hedge fon kurucusu Bill Ackman, Fed’in bu ve önümüzdeki toplantıda yapacağı 75 baz puanlık artışın güven ortamını pekiştireceğini hatta 100 baz puanın daha iyi olacağını belirtti.
DoubleLine Capital CEO’su Jeffrey Gundlach ise sınırları aşarak tek seferde yüzde 3’e yükseltme çağrısı yaparken, Omega Advisors’dan Leon Cooperman, ABD ekonomisini gelecek yıl resesyona sokacak iki neden olduğunu, birinin petrol diğerinin de Fed olduğunu söyledi
Fed en son 1994’te 75 baz puan faiz artışı yaptı: Ya sonuçları?
1994 Kasım ayı Fed 75 baz puanlık faiz artış kararı yapar:
Enflasyonun üstünde sıkılaştırma ile ekonomide yumuşak bir iniş başarılır.
Dönemin Fed Başkanı Alan Greenspan, ekonomide ısınmayı engellemek için 1994-1995 döneminde 13 ay içinde faizleri yüzde 3’ten 6’ya çıkardığında, hisselerde 1994’te yüzde 1,2 oranında sınırlı sayılabilecek bir kayba yol açmış, bir resesyon yaşanmamış, 1995 yılında ise hisseler yüzde 34 oranında değer kazanmıştı.
1994’te yaşananlar tekrar edecek mi? Fed 2022’de benzeri bir yumuşak inişi başarabilecek mi?
InvesTech Researc and Stack Financial Management Başkanı James Stack, farklılıklar için şunları söyledi:
Borsa şimdiden yüzde 22 değer kaybetti ve Fed 1994’te enflasyonun önünde bir sıkılaşma izlerken bugün yakalamak için çaba sarf ediyor. 1994-95 dönemi arasındaki en büyük fark Fed’in bugün olağanüstü derecede gelişmelerin gerisinde kalmış olması. Geçen yılın başında görülen emarelerle, 0 faizle, sonu gelmeyen tahvil alımlarıyla parasal genişlemeye devam etti.
CFRA Araştırma Stratejisti Sam Stovall, 1994’te faizlerin yıllık enflasyondan çok daha fazla artırdığını hatırlatarak, “Bu kez enflasyon faizlerden çok daha hızlı yükseliyor, dolayısıyla Fed’in çok daha agresif davranması gereken tamamen farklı biri durum var” dedi.
Yurt içinde ekonomistlerin ve uzmanların Fed beklentisi ne yönde?
