New York Eyalet Üniversitesi Esnemenin her vakit uykusuzlukla irtibatlı olmadığını söz eden araştırmacılar, “Esnemek, beyindeki oksijen azaldığında ona oksijen göndermek için meydana gelir” biçimindeki niyetin de yanlış olduğunu tabir etti. Pekala beşerler neden esneme muhtaçlığı duyar işte bahisle ilgili tüm ince ayrıntılar…
NEDEN ESNERİZ?
Bilim insanları, gerilim ve korku vakitlerinde beynin kimyasal yapısının değiştiğini ve bedenin, ‘normalleşme’ için ortalama altı saniye boyunca esnediğini belirtti. New York Eyalet Üniversitesi’nden Andrew Gallup, beynin çok ısınmaya karşı hassas olduğunu açıklarken, ısının bir dereceden bile az bir değişim göstermesi halinde, reaksiyon verme müddetinin azaldığını ve hafızanın zayıfladığını söyledi.
Esnemenin beyin ısısı üzerindeki tesirini gözlemlemek için farelerin esnemesini inceleyen bilim insanları, ısının esnemenin sonunda olağana döndüğü bulgusuna ulaştı. Gallup, tıpkı durumun beşerler için de geçerli olduğunu söz etti. Bir kişi esneyince karşısındaki kişinin de esnemesi manasına gelen “bulaşıcı esneme”nin de bilimsel bir açıklaması bulunuyor.
ESNEMEK NEDEN BULAŞICI
Buna nazaran, hayvanlarda da görülen ve evrim teorisiyle açıklanan “bulaşıcı esneme”, etraftakileri, beyinde meydana gelebilecek tehlikelere karşı ihtar manası taşıyor. Araştırmayı yürüten bilim insanlarından Gregory Collins, Wall Street Journal’a verdiği söyleşide, “Araştırma sonucunda esnemenin karmaşık bir süreç olduğu bulgusuna ulaştık” dedi. Esnemenin sıcak havalarda daha sık meydana geldiğini söz eden Collins, yorgunluk ve esneme ortasındaki ilgiyi de mercek altına alacaklarını kelamlarına ekledi.
Beyin sıcaklığı arttığında burun mukozasındaki kan akışı hızlanır. Esnemeyle alınan hava, burun ve ağız boşluğundan -çeperleri ön beyinle direkt temaslı olan kan damarı ağlarıyla kaplıdır- geçerken damarlardaki kanın sıcaklığını değiştirir. Böylelikle beynin soğumasına yardımcı olur.
Fareler üzerinde yapılan araştırmada esnemeden evvel beyin sıcaklığında artış gözlendiği, sonrasında ise sıcaklığın düştüğü belirlendi. Fakat esnemenin sıcaklık dengeleyici tesirinin ortam sıcaklığının çok sıcak ya da çok soğuk olmadığı ortalama sıcaklıklarda (yaklaşık 20°C) daha bariz olduğu anlaşıldı.
Peki neden ekseriyetle uyumadan evvel, uyandıktan sonra ya da sıkıldığımız vakitlerde esneriz? Yükü beden tartısının yüzde 2’si kadar olan beyin, toplam güç tüketiminin ise yüzde 20’sinden sorumludur. Uyku ve gerilimin beyin sıcaklığında değişimlere neden olduğu düşünülüyor. Örneğin uykusuzluğun beyin sıcaklığını artırdığı biliniyor. Esnemenin uyku ve yorgunlukla alakalı olmasının nedeni beyin sıcaklığı üzerindeki tesirleri olabilir.